Odpowiedź na to pytanie starają się dać autorzy artykułu pt. „Rola ekspozycji w trądziku: wyniki ankiety przeprowadzonej w międzynarodowej grupie pacjentów”, opublikowanego w majowym wydaniu Journal of the European Academy of Dermatology & Veneorology (Vol. 34, 5, p. 1057-1064).
Zanim jednak w ślad za autorami artykułu odpowiemy na pytanie, przypomnijmy, że trądzik jest chorobą zapalną dotyczącą mieszków włosowych (jednostek włosowo-łojowych). Występuje najczęściej u młodzieży, ale także u osób dorosłych. Pierwotnymi zmianami w trądziku są zaskórniki (tzw. wągry), a wtórnymi zmianami zapalnymi – grudki i krostki (popularnie zwane pryszczami), a nawet guzki i cysty. Ich powstawanie wiąże się ze wzmożonym rogowaceniem przewodów wyprowadzających gruczołów łojowych skóry i nadmiernym wytwarzaniem łoju, modyfikacją mikrobioty (o mikrobiocie przeczytasz więcej tutaj LINK), ukierunkowaną głównie na Propionibacterium acnes (P. acnes), powodującą aktywację odporności wrodzonej, a tym samym stan zapalny.
Jak wiadomo, podstawową rolą skóry jest służenie jako bariera chroniąca nasze ciało przed zewnętrznymi czynnikami fizycznymi, chemicznymi i potencjalnym atakiem ze strony mikroorganizmów.
Termin ekspozycja użyty w tytule artykułu określa sumę zewnętrznych i wewnętrznych czynników środowiskowych, na które narażona jest dana osoba od poczęcia aż do śmierci. Ciekawostką jest, że definicja tego terminu zmieniała się w czasie. W 2017 r. po raz pierwszy w badaniu oceniono wpływ ekspozycji na starzenie się skóry i zaproponowano następujące kategorie ekspozycji: promieniowanie słoneczne [promieniowanie ultrafioletowe (UV), światło widzialne i promieniowanie podczerwone], zanieczyszczenie powietrza, dym tytoniowy, sposób odżywiania, szereg mniej zbadanych, różnorodnych czynników, a także produkty kosmetyczne i zabiegi estetyczne.
W 2018 roku dr Dreno i współpracownicy za pomocą przeglądu literatury przeanalizowali potencjalną rolę ekspozycji w trądziku. Według uzyskanych przez nich danych sposób odżywiania, przyjmowane leki, czynniki zawodowe, zanieczyszczenie powietrza, warunki pogodowe, a także czynniki psychospołeczne i styl życia wpływają na przebieg i ciężkość choroby oraz skuteczność jej leczenia. Ponadto autorzy zwrócili uwagę, że zewnętrzne czynniki ekspozycyjne oddziałują na naturalną barierę skórną i mikrobiom skóry, powodując zwiększone wytwarzanie sebum, nadmierną keratynizację, modyfikację mikrobiotów i aktywację odporności wrodzonej, co powoduje zaostrzenie trądziku. Doszli do wniosku, że identyfikacja najczęstszych czynników wywołujących trądzik oraz ograniczenie ich wpływu jest niezbędne dla odpowiedniego leczenia trądziku.
Celem omawianej w artykule dużej międzynarodowej ankiety było potwierdzenie z perspektywy pacjenta wpływu najczęstszych wewnętrznych i zewnętrznych czynników ekspozycyjnych wpływających na trądzik opisanych przez dr Dreno i jej współpracowników.
Do udziału w ankiecie zaproszono 11.000 osób w wieku od 15 do 39 lat z potwierdzonym klinicznie trądzikiem lub bez trądziku. Ankietę przeprowadzono między grudniem 2018 r. a styczniem 2019 r. przez Internet we Francji, Niemczech, Włoszech, Brazylii, Kanadzie i Rosji. Składała się z 63 pytań.
Do celów analizy statystycznej wykorzystano dane z 6679 kwestionariuszy: 2826 z grupy trądzikowej i 3853 z grupy kontrolnej. Badanie wykazało, że znacznie więcej osób z trądzikiem mieszka na obszarach miejskich, ma wyższy status społeczno-ekonomiczny i znacznie wyższy BMI (wszystkie P <0,001).
Spożywanie produktów mlecznych, słodyczy, alkoholu, jak również narażenie na zanieczyszczenie powietrza, stres, niektóre czynniki mechaniczne oraz wystawienie na oddziaływanie wilgotnego / gorącego powietrza lub słońca były znacznie częściej zgłaszane w przypadku grupy osób z trądzikiem niż grupy kontrolnej (wszystkie P ≤ 0,05). Nie dotyczyło to palenia tytoniu.
Dane z tego międzynarodowego anonimowego kwestionariusza przeprowadzonego z udziałem prawie 6700 uczestników dowodzą tego, że pewne czynniki ekspozycyjne mają wpływ na trądzik. Sposób odżywiania, zanieczyszczenie powietrza, stres i zła pielęgnacja skóry, a także klimat (wysoka temperatura, duża wilgotność powietrza) i ekspozycja na słońce mogą być uważane za najczęstsze czynniki związane z trądzikiem.
Jakie są Wasze obserwacje? Zgadzacie się z autorami przytoczonego badania?
1/. B. Dreno, J. Shourick, D. Kerob, A. Bouloc, C. Taïeb. The role of exposome in acne: results from an international patient survey. JEADV 2020, 34: 1057–1064.
2/. Krutmann J, Bouloc A, Sore G, Bernard BA, Passeron T. The skin aging exposome. J Dermatol Sci 2017; 85: 152–161.
3/. Dreno B, Bettoli V, Araviiskaia E, Sanchez Viera M, Bouloc A. The influence of exposome on acne. J Eur Acad Dermatol Venereol 2018; 32: 812–819.
