Dermatolodzy z University College London Hospitals w Wielkiej Brytanii w czerwcowym wydaniu Journal of the European Academy od Dermatology and Venerology (JEADV vol. 3, Issue 2, p. 676-677) opisują przypadek pacjentki z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD), u której rozpoczęto leczenie lisdeksamfetaminą. Lek ten jest obecnie szeroko stosowany w leczeniu ADHD.
Warto wspomnieć za autorami artykułu, że ADHD dotyka około 5% światowej populacji i dla wielu osób choroba ta może być wyniszczająca – może utrzymywać się lub wystąpić w wieku dorosłym. Często stosowaną metodą leczenia jest podawanie metylofenidatu wraz z innymi środkami pobudzającymi, ale ze względu na wielokrotne dawkowanie oraz obawy dotyczące nadużywania narkotyków, podjęto próby znalezienia bezpieczniejszej alternatywy. Dimesylan lisdeksamfetaminy to długo działający prolek dekstroamfetaminy, podawany doustnie raz dziennie, który został zatwierdzony do stosowania u dorosłych z ADHD w 2013 roku. Preparat zmniejsza ryzyko nadużyć i toksyczności, a także działań niepożądanych, dlatego jest coraz częściej stosowany u pacjentów z ADHD. Jednak ze względu na stosunkowo krótki czas jego stosowania w porównaniu z alternatywnymi metodami leczenia, nadal istnieje ryzyko występowania wcześniej niezgłaszanych skutków ubocznych. Jest to szczególnie ważne, ponieważ liczba przepisywanej lisdeksamfetaminy w Wielkiej Brytanii i prawdopodobnie gdzie indziej stale rośnie.
Opis przypadku
U 26-letniej konsultantki ds. zarządzania stwierdzono nawrót trądziku. Już jako nastolatka była skutecznie leczona przerywanymi małymi dawkami izotretynoiny. W rodzinie występowały przypadki trądziku leczonego izotretynoiną. Przez rok nie miała trądziku. Jednakże 6 tygodni po przepisaniu jej przez psychiatrę lisdeksamfetaminy z powodu ADHD trądzik powrócił. U pacjentki pojawiły się zaskórniki, grudki zapalne, krosty i guzki występujące głównie na policzkach i brodzie, sięgające szyi. Na plecach i klatce piersiowej zmiany nie występowały. Zauważono również, że pacjentka ma delikatne owłosienie na policzkach. Wygląd trądziku był zupełnie inny od tego, jaki miała wcześniej.
Rozpoczęto leczenie izotretynoiną w dawce 20 mg raz dziennie (~0,5 mg/kg mc./dzień), ale po 2 miesiącach terapii pacjentka nie zauważyła żadnej poprawy, w przeciwieństwie do wcześniejszych szybkich reakcji na lek. W tym momencie dodano także doustną erytromycynę, ale bez efektu. Następnie odstawiono lideksamfetaminę i w ciągu miesiąca jej stan skóry uległ poprawie. Dwa miesiące później uzyskano całkowitą remisję trądziku i odstawiono zarówno izotretynoinę, jak i erytromycynę. Skierowano ją także na endokrynologię, ale wszystkie badania wypadły w normie.
Dyskusja
Jak mogliśmy przeczytać w Dyskusji, trądzik nie jest uznanym działaniem niepożądanym lisdeksamfetaminy. Wydaje się jednak, że w Internecie można znaleźć wiele opinii pacjentów i rodziców sugerujących takie powiązanie. Nie jest to pierwszy przypadek, gdy pochodna amfetaminy powoduje dermatozę trądzikopodobną, czego przykładem jest „Ecstasy”. Związek przyczynowy pomiędzy ADHD a trądzikiem pozostaje niejednoznaczny. Wykwity trądzikopodobne wywołane lekami są klasycznie monomorficzne i obejmują małe grudki zapalne i krosty, co jest objawem nietypowym. U pacjentów przyjmujących lisdeksamfetaminę, u których występuje trądzik lub u których trądzik jest oporny na konwencjonalne leczenie, należy rozważyć zaprzestanie stosowania leku.
Opracowano na podstawie: Hsiu Tzu Tung, Christpher B. Bunker, Acne associated with lisdexamfetamine, JEADV Vol. 3, Issue 2, June 2024, p. 676-677.
