Jak to jest z filtrami przeciwsłonecznymi – czy ich stosowanie może wpływać na poziom witaminy D w naszym organizmie?
W ostatnich latach niepokój naukowców z całego świata związany z niedoborem witaminy D jest powodem debat na temat tego, jak najlepiej osiągnąć zdrowy poziom witaminy D jednocześnie ograniczając ryzyko raka skóry. Pojawiły się bowiem obawy, że metody ochrony przeciwsłonecznej, w tym stosowanie filtrów przeciwsłonecznych, mogą przyczyniać się do niedoboru witaminy D.
Witamina D, która jest niezbędna dla zdrowia kości, jest wytwarzana przez skórę w odpowiedzi na promieniowanie ultrafioletowe (UVR) wytwarzane przez słońce. Jednak poza tym, że jest podstawowym źródłem witaminy D, promieniowanie UVR jest też główną przyczyną raka skóry, najczęstszego rodzaju nowotworu.
Według nowego badania, które zostało opublikowane na łamach British Journal of Dermatology (BJD), stosowanie filtrów przeciwsłonecznych nie wpływa niekorzystnie na syntezę witaminy D. Warto tu wtrącić, że wśród autorów badania są także specjaliści z Polski – prof. Joanna Narbutt (konsultant krajowy w dziedzinie dermatologii i wenerologii) oraz prof. Aleksandra Lesiak. Wyniki tego badania są poparte systematycznym przeglądem 75 artykułów dotyczących ochrony przeciwsłonecznej i witaminy D, opublikowanych w ostatnich latach przez BJD.
Obecnie trzy oddzielne badania wykazały, że stosowanie filtrów przeciwsłonecznych nie wpływa na stan witaminy D u większości ludzi.
W pierwszym badaniu, sfinansowanym przez UE i przeprowadzonym przez naukowców z King’s College London i naukowców z Łodzi, jego uczestnicy zostali podzieleni na cztery grupy. Uczestnicy, poza tymi z grupy kontrolnej, udali się na tygodniowe wakacje na Wyspy Kanaryjskie – do obszaru o bardzo wysokim indeksie UV.
Dwadzieścia osób otrzymało filtr przeciwsłoneczny o szerokim spektrum z czynnikiem ochrony przeciwsłonecznej (SPF) 15, oferujący ochronę przed promieniowaniem UVB i wysoką ochronę przed promieniowaniem UVA. Dwadzieścia osób otrzymało filtr przeciwsłoneczny o nieszerokim spektrum działania, także SPF 15, ale o niskiej ochronie przed promieniowaniem UVA. Te dwie grupy zostały poinstruowane, jak prawidłowo używać swoich filtrów przeciwsłonecznych, aby uzyskać oznaczony SPF. Natomiast 22 osoby używały własnego kremu przeciwsłonecznego bez instrukcji jak go stosować, a 17 osób utworzyło grupę kontrolną, która pozostała w Polsce.
Próbki krwi (surowicy) pobierano od uczestników 24 godziny przed i 24 do 48 godzin po powrocie z wakacji.
Jak się okazało, filtry przeciwsłoneczne SPF 15 stosowane w wystarczającej grubości, aby zahamować poparzenia słoneczne, pozwoliły na znaczącą poprawę poziomu witaminy D. Co więcej, filtr przeciwsłoneczny o szerokim spektrum umożliwił wyższą syntezę witaminy D niż ochronny filtr przeciwsłoneczny o niskim UVA, prawdopodobnie dlatego, że ten pierwszy, ze względu na swój skład, przekazuje nieco więcej UVB niż ten drugi. Osoby, które używały własnych filtrów przeciwsłonecznych również miały znaczącą syntezę witaminy D, ale wszystkie one miały poparzenia słoneczne (prawdopodobnie dlatego, że nie korzystały poprawnie z filtrów przeciwsłonecznych). W tym samym okresie grupa kontrolna odnotowała niewielki spadek witaminy D.
Profesor Antony Young z King’s College London, główny autor tej pracy powiedział, że badanie podczas tygodnia doskonałej pogody na Teneryfie pokazało, że filtry przeciwsłoneczne, nawet optymalnie stosowane w celu zapobiegania poparzeniom słonecznym, pozwoliły na doskonałą syntezę witaminy D.
W drugim badaniu naukowcy z Instytutu Badań Medycznych QIMR Berghofer w Australii i Australijskiego Uniwersytetu Narodowego dokonali systematycznego przeglądu wszystkich opublikowanych badań eksperymentalnych, prób terenowych i badań obserwacyjnych opublikowanych w latach 1970–2017, w sumie 75 badań. Naukowcy odkryli, że podczas gdy badania eksperymentalne, wykorzystujące sztuczne źródła światła w warunkach laboratoryjnych, wspierają teoretyczne ryzyko, że stosowanie filtrów przeciwsłonecznych może wpływać na witaminę D, ciężar dowodów z badań terenowych i badań obserwacyjnych, mających miejsce w rzeczywistych sytuacjach obejmujących naturalne światło słoneczne, sugeruje, że ryzyko jest niskie. Badania obserwacyjne, które wykazały związek między poziomem witaminy D a aplikacją kremu z filtrem przeciwsłonecznym, najczęściej znalazły pozytywny związek, potwierdzając wniosek, że synteza witaminy D jest zachowana podczas stosowania kremu z filtrem przeciwsłonecznym.
Kolejny przegląd, który przedstawia wyniki międzynarodowego panelu 13 ekspertów w dziedzinie endokrynologii, dermatologii, fotobiologii, epidemiologii i antropologii biologicznej, który przed przeglądem dowodów naukowych dokonał przeglądu literatury naukowej na temat witaminy D i ochrony przed słońcem również stwierdził, że jest mało prawdopodobne, że stosowanie ochrony przeciwsłonecznej wpływa na produkcję witaminy D.
Optimal sunscreen use, during a very high UV index holiday, allows vitamin D synthesis without sunburn
A.R. Young1, J. Narbutt2*, G.I. Harrison1, K.P. Lawrence1, M. Bell3, C. O’Connor3, P. Olson4, K. Grys1, K. Baczynska5, M. Rogowski-Tylman6, H.C. Wulf4, A. Lesiak2 and P.A. Philipsen4
1King’s College London, St John’s Institute of Dermatology, London, SE1 9RT, UK; 2Medical University of Łódź, Department of Dermatology, Pediatric Dermatology and Dermatological Oncology, Łódź, 90-647, Poland; 3Walgreens Boots Alliance Inc., Nottingham NG90 5EF, UK; 4Bispebjerg Hospital, Department of Dermatological Research, Copenhagen 2400, Denmark; 5Public Health England, Centre for Radiation, Chemical and Environmental Hazards, Chilton, Didcot, Oxfordshire OX11 0RQ, UK; 6Dermoklinika Centrum Medyczne, Łódź, 90-436, Poland;
*Equal 1st author
The effect of sunscreen on vitamin D: a review
R.E. Neale1, S.R. Khan1, R.M. Lucas2, M. Waterhouse1, D.C. Whiteman1 and C.M. Olsen1
1Population Health Department, QIMR Berghofer Medical Research Institute; 2National Centre for Epidemiology and Population Health, Australian National University
Sunscreen photoprotection and vitamin D status
T. Passeron1, R. Bouillon2, V. Callender3, T. Cestari4, T. Diepgen5, A.C. Green6, J. van der Pols7, B.A. Bernard8, F. Ly9, F. Bernerd10, L. Marrot10, M. Nielsen8, M. Verschoore8, N.G. Jablonski11, and A.R. Young12
1Université Côte d’Azur. Department of Dermatology. CHU Nice& INSERM U1065 team 12, C3M. 150, route de St-Antoine de Ginestière, 06200 Nice, France; 2Schoonzichtlaan 22, Herent 3020, Belgium; 312200 Annapolis Rd #315, Glenn Dale, MD 20769, USA; 4Santo Inacio 500 AP 1002, Porto Alegre, 90570-150, Brazil; 5Universität Heidelberg, Klinische Sozialmedizin, Voßstr. 2, 69115, Heidelberg, Germany; 6Cancer and Population Studies Group, Locked Bag 2000, Royal Brisbane Hospital QLD 4029, Australia; 7Level 4, 88 Musk Avenue, Kelvin Grove, Queensland 4059, Australia; 8L’Oréal R&I, Scientific Directorate, 9 rue Pierre Dreyfus, 92110 Clichy, France; 9University of Medicine and Pharmacy of Dakar and Cheikh Anta Diop University, Dakar, Senegal; 10L’Oréal R&I, 1 Avenue Eugène Schueller, 93600 Aulnay-sous-bois, France; 11State college, 432 West Shadow Lane, PA 16803-1246, USA; 12King’s College London, St John’s Institute of Dermatology, London SE1 9RT, UK
