Kilka słów o tarczycy
Stan skóry zmienia się w odpowiedzi na działanie hormonów. Bardzo ważnym gruczołem wydzielania wewnętrznego jest tarczyca, która syntetyzuje tyroksynę i trójjodotyroninę oraz wytwarza hormon peptydowy – kalcytoninę. Istotną rolę w regulacji pracy tarczycy odgrywa oś podwzgórze-przysadka mózgowa-gruczoł tarczowy. Podwzgórze, produkując tyreoliberynę (TRH) pobudza przedni płat przysadki mózgowej do syntezy tyreotropiny (TSH). Z kolei hormon tyreotropowy (TSH) stymuluje gruczoł tarczowy do produkcji tyroksyny i trójjodotyroniny, które na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego wpływają hamująco na aktywność wydzielniczą podwzgórza i przysadki.
Wzrost stężenia tyroksyny i trójjodotyroniny we krwi skutkuje zmniejszeniem wydzielania TSH, natomiast spadek stężenia tych hormonów zwiększa wydzielanie TSH. Wszystkie te zależne od siebie procesy mają na celu utrzymanie równowagi hormonalnej ustroju człowieka. Zaburzenia na poszczególnych piętrach osi regulacyjnej prowadzą do nadmiernego lub niedostatecznego wydzielania hormonów przez gruczoł tarczowy, czyli nadczynności lub niedoczynności tarczycy[1].
Nadczynność tarczycy i jej objawy
Nadczynność tarczycy to zespół objawów będący wynikiem nadmiernego wytwarzania tyroksyny i trójjodotyroniny[2]. Najczęstszą przyczyną nadczynności tarczycy jest choroba Gravesa-Basedowa, której objawami są: orbitopatia tarczycowa, obrzęk przedgoleniowy i akropachia. Kolejną przyczyną rozwoju nadczynności tarczycy jest wole guzkowe toksyczne wywołane rozrostem komórek nabłonka tworzącego pęcherzyki tarczycowe. Jednym z narządów, na którym pojawiają się objawy kliniczne jest skóra. Najczęstszym objawem skórnym jest nadmierna potliwość wraz z towarzyszącą jej nietolerancją ciepła. Kolejnym często spotykanym objawem jest świąd układowy, który rozwija się w wyniku zwiększonej temperatury ciała i większy przepływ krwi[3]. Ponadto u osób z nadczynnością tarczycy rozwinąć się może przewlekła pokrzywka oraz rumień dłoni. Zmiany chorobowe pojawić się mogą także na płytkach paznokciowych, które odwarstwiają się od łożyska z jednoczesnym uniesieniem wolnego brzegu – onycholiza[4]. Płytka paznokciowa staje się gładka, twarda i nie ma na niej oznak stanu zapalnego łożyska paznokcia[5]. Hormony tarczycy pełnią ważną rolę w rozwoju i utrzymania mieszków włosowych. Łysienie w chorobach tarczycy nie wynika z zaburzeń w cyklu wzrostu włosów, lecz z pogorszeniem kondycji cebulek włosowych. Należy mieć na uwadze, że w nadczynności tarczycy większość objawów ma charakter nieswoisty, dlatego wymaga konsultacji z lekarzem[6].
Zabiegi redukujące widoczność objawów nadczynności tarczycy
W nadczynności tarczycy należy zrezygnować z zabiegów rozgrzewających skórę ciała, ponieważ zwiększają jej potliwość oraz z zabiegów manicure i pedicure z użyciem lakierów utwardzanych w lampie UV[7]. Dostępnych jest jednak wiele zabiegów, które pomagają zredukować widoczność objawów nadczynności tarczycy. Przy czym do zabiegów pielęgnacyjnych należy używać preparatów o delikatnym działaniu, które nie niszczą naturalnej flory bakteryjnej skóry i nie zmieniają jej odczynu na zasadowy.
W nadczynności tarczycy pacjenci mogą mieć problemy z obrzękami. Stosowanie masek zawierających w składzie ekstrakty roślinne z czarnego bzu, chabra bławatka, bluszczu pospolitego i hamamelisy pomaga w redukcji obrzęków powiek i wokół oczu. W przypadku obrzęku kończyn skuteczne są takie zabiegi jak drenaż limfatyczny manualny lub przy użyciu specjalistycznej aparatury, krioterapia w połączeniu z zabiegami fizykalnymi, czy specjalistyczny masaż kostkami lodu. Osoby z nadczynnością tarczycy powinny korzystać także z zabiegów relaksacyjnych i odprężających[8].
W celu zlikwidowania rumienia, objawu często występującego u osób z nadczynnością tarczycy wykonuje się zabiegi z użyciem IPL, lampy solux z niebieskim filtrem oraz mezoterapii z zastosowaniem preparatów zawierających substancje aktywne, które pomagają uszczelnić naczynia krwionośne.
Zabiegiem, przynoszącym pozytywne efekt w walce z łysieniem są ultradźwięki o częstotliwości drgań powyżej 20 kHz. Ekspozycja tkanek na działanie fal akustycznych skutkuje szeregiem korzystnych reakcji. Zalicza się do nich:
- Reakcje mechaniczne – ultradźwięki wywołują w tkankach drgania
(tzw. mikromasaż komórek), dzięki którym zwiększa się przepuszczalność błon komórkowych, co usprawnia usuwanie
z organizmu zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii. - Reakcje termiczne – polegają na przekształcaniu w ciepło energii pochodzącej z fal akustycznych, co skutkuje rozszerzeniem naczyń krwionośnych umożliwiając efektywniejszy transport krwi, tlenu
i składników odżywczych. - Reakcje fizykochemiczne – ultradźwięki przyśpieszają przemiany biochemiczne przebiegające w obrębie skóry, co poprawia wchłanianie składników odżywczych i produkcję kolagenu oraz ma działanie bakteriobójcze[9].
Za pomocą ultradźwięków złuszczana jest warstwa rogowa naskórka,
a z mieszków włosowych zostają usunięte bakterie, nadmiar łoju oraz toksyczne produkty przemiany materii. W wyniku działania fal akustycznych substancje aktywne zostają wprowadzone w głębsze warstwy skóry, co podnosi efektywność ich działania. Czas trwania zabiegu za pomocą ultradźwięków na skórę głowy zależy od kilku czynników, m.in. częstotliwości i rodzaju fali oraz rozległości zmian chorobowych
i metody aplikacji.
Mezoterapia igłowa (lub mikroigłowa) to metoda leczenia łysienia polegająca na śródskórnym wprowadzeniu substancji aktywnych za pomocą iniekcji. Wstrzyknięte w skórę preparaty podnoszą metabolizm komórek i stymulują fibroblasty do produkcji kolagenu i elastyny, co wpływa korzystnie na mikrokrążenie w skórze właściwej i tkance podskórnej[10].
Osocze bogatopłytkowe na owłosioną skórę głowy – to kolejny niekwestionowany zabieg pomagający w walce z łysieniem.
Hipoalergiczny zabieg zagęszczający i stymulujący porost włosów. Osocze jest pozyskiwane z komórek pacjenta, co czyni go całkowicie bezpiecznym. Skoncentrowane PRP zawiera proteiny i czynniki wzrostu stymulujące większą aktywność mieszków włosowych. Żywe komórki osocza zasilają skórę w witalne składniki, które wzmacniają cebulki włosów. Jest to metoda o podwójnym działaniu, nie tylko hamuje wypadanie włosów, ale też stanowi impuls do wzrostu nowych. Zdecydowana większość pacjentów niezwykle dobrze reaguje na tę terapię, zauważając znaczną poprawę owłosienia skóry głowy. Terapię osoczem bogatopłytkowym można łączyć z zabiegami karboksyterapii, która wzmacnia efekty samego PRP.
Karboksyterapia polega na wstrzyknięciu śródskórnie dwutlenku węgla. To dzięki niemu rozszerzają się naczynia krwionośne, co przyspiesza i ułatwia transport tlenu oraz składników aktywnych. Dwutlenek węgla podany pod skórę przyspiesza przepływ krwi, stymuluje skórę do produkcji nowego kolagenu oraz silnie rozszerza naczynia krwionośne zwiększając przepływ krwi do obszaru, który stymuluje metabolizm.
Autor: mgr Magdalena Daszkiewicz , kosmetolog, promotor zdrowia. Specjalista medycyny estetycznej i kosmetologii 5D Clinic , szkoleniowiec 5D Szkoła, autorka rewolucyjnego programu 5D Projekt.
Literatura:
[1] B. Czarnocka, Synteza i wydzielanie hormonów tarczycy, [w:] Wielka Interna Endokrynologia, cz. I, red. W. Zgliczyńskiego, Wydawnictwo Medical Tribune, Warszawa 2011, s. 174.
[2] M. Ruchała, E. Gurgul, Zmiany skórne i kosmetyczne w chorobach endokrynologicznych, [w:] Przydatki skóry, wybrane zagadnienia, pod red. W. H. Trzeciaka, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I w Poznaniu, Poznań 2010, s. 35.
[3] J. Szepietowski, A. Reich, Świąd. Patomechanizm, klinika, leczenie, Wydawnictwo Medyczne Termedia, Poznań 2010, s. 12-13.
[4] J. Maj, A. Jankowska-Konsur, J. Gruber, M. Kurek, M. Tupikowska, Zmiany skórne w endykrynopatiach, „Family Medicine & Primary Care Review”, nr 15/2013, s. 460.
[5] J. Klonowska, Widoczne objawy, „Beauty Forum”, nr 10/2018, s. 50-52.
[6] [7] R. O’Neill, R. Murphy, Endokrynologia, Edra Urban & Partner, Wrocław 2019, s. 33-35.
[8]http://www.cabines.pl/artykuly/279/pielegnacja-skory-u-osob-z-niedoczynnoscia-i-nadczynnoscia-tarczycy.html (28.10.2020).
[9] I. Wróblewska, J. Maj, K. Chilicka-Jasionowska, Aparatura kosmetyczna i metodyka zabiegów, Państwowa Medyczna Szkoła Zawodowa w Opolu, Opole 2013, s. 33-34.
[10] M. Kaniewska, Kosmetologia podstawy, WSiP, Warszawa 2011, s. 45.
