Produkty nawilżające odgrywają ważną rolę w utrzymaniu zdrowego stanu skóry. Są integralnym elementem arsenału dermatologa w leczeniu różnych dermatoz związanych z zaburzeniami funkcji bariery skórnej i stanowią podstawę w leczeniu np. atopowego zapalenia skóry. Trzeba jednak pamiętać, że w zależności od składu, środki nawilżające różnią się pod względem wpływu na utrzymanie integralności bariery skórnej i nawilżenia.
Cele przeglądu
Celem przeglądu, który ukazał się w majowym wydaniu Journal of Cosmetic Dermatology (Vol. 23, Issue 5, May 2024, Pages 1533-1540) jest omówienie roli środków nawilżających naprawiających barierę ochronną, podkreślenie znaczenia różnych składników środka nawilżającego i ich roli w leczeniu zaburzeń skóry takich jak np. skóra sucha, swędząca, ze stanami zapalnymi, wrażliwa czy z wypryskiem atopowym. Autorzy szczegółowo omawiają takie składniki jak np. aloes, bisabolol, trójglicerydy kaprylowe/kaprynowe, ceramidy, glicerol, kwas glicyretynowy, kwas hialuronowy, uwodorniona lecytyna, niacynamid, palmitoiloetanoloamid, wazelina, masło shea, skwalan, mocznik czy glukonian cynku. Różnice w składach produktów nawilżających wyjaśniają różnice w ich działaniu. Zapoznanie się z artykułem umożliwi dermatologom i pediatrom wybór odpowiedniego kremu nawilżającego dla osób z dysfunkcją bariery ochronnej.
Przegląd literatury
Autorzy artykułu przeszukali literaturę w bazach danych PubMed, Embase i Scopus od stycznia 2000 r. do czerwca 2023 r., stosując hasła „bariera skórna”, „mechanizm naprawy bariery”, „warstwa rogowa naskórka”, „układ endokannabinoidowy”, „wyprysk atopowy”, LUB „skóra wrażliwa”. Uwzględnili artykuły skupiające się na naprawie bariery skórnej i zastosowaniu środków nawilżających naprawiających barierę w leczeniu suchej, swędzącej, zapalnej, wrażliwej skóry lub wyprysku atopowego u ludzi. Wykluczono artykuły, dla których nie był dostępny pełny tekst; które nie zostały napisane w języku angielskim; oraz skupiające się na terapiach ogólnoustrojowych, biologicznych lub doustnych w leczeniu suchej, swędzącej, zapalnej i wrażliwej skóry; i wyprysk atopowy. W wyniku przeszukania literatury odnaleziono łącznie 321 artykułów. Po odpowiedniej selekcji pod uwagę wzięto 90 artykułów.
Warto wspomnieć za autorami, że środki nawilżające klasyfikuje się głównie jako emolienty, środki utrzymujące wilgoć i środki okluzyjne na podstawie ich mechanizmu działania, a środki nawilżające naprawiające barierę skórną zwykle zawierają kombinację któryś z nich.
Idealny krem nawilżający do pielęgnacji naruszonej bariery skórnej powinien:
– przywrócić barierę lipidową oraz zmniejszyć i zapobiegać dalszej przeznaskórkowej utracie wody (TEWL);
– być hipoalergiczny i niekomedogenny;
– bezzapachowy;
– zapewniać natychmiastowe i długotrwałe nawilżenie.
Podsumowanie
Jak piszą autorzy, struktura i skład blaszek lipidowych w warstwie rogowej naskórka odgrywają ważną rolę w utrzymaniu skutecznej bariery skórnej i ochronie organizmu przed różnymi czynnikami zewnętrznymi fizycznymi takimi jak np. temperatura, urazy mechaniczne, promieniowanie ultrafioletowe [UV], chemicznymi (czynniki drażniące, alergeny) i mikrobiologicznymi (np. bakterie, grzyby czy wirusy). Piszą również, że mediatory endokannabinoidowe odgrywają aktywną rolę w utrzymaniu funkcji bariery skórnej. Wykazano, że środki nawilżające zawierające fizjologiczne lipidy i składniki funkcjonalne (np. endokannabinoidy, takie jak palmitoiloetanoloamid [PEA]) i oparte na zasadach technologii biomimicznej, są korzystne w leczeniu schorzeń związanych z zakłóconą barierą skórną. Dochodzą do wniosku, że krem nawilżający oparty na innowacyjnej formule biomimicznej charakteryzuje się dobrą skutecznością kosmetyczną i jest ogólnie dobrze tolerowany, a dodatek PEA może stanowić nową generację związków, które sprawdzą się w długotrwałym leczeniu zaburzeń skóry.
Przygotowano na podstawie artykułu: Nina Madnani MD, DVD, FISSVD, Jyotsna Deo MD, DNB, Krunal Dalal MD, Brian Benjamin MD, Vidya V. Murthy BDS, Rashmi Hegde MD, Tanvi Shetty MD, Revitalizing the skin: Exploring the role of barrier repair moisturizers, Journal of Cosmetic Dermatology Vol. 23, Issue 5, May 2024, p. 1533-1540.
