Zastanawialiście się, czy doustnie podawana izotretynoina może być wykorzystywana do leczenia starzejącej się w wyniku ekspozycji na promieniowanie UV skóry?
Stosowana miejscowo tretynoina korzystnie wpływa na skórę uszkodzoną promieniowaniem UV. Stała się terapią w pełni akceptowalną w przypadku leczenia fotouszkodzenia skóry. A jak jest w przypadku izotretynoiny podawanej doustnie? Jest ona stosowana w leczeniu różnych chorób dermatologicznych, głównie trądziku, w dawkach od 0,3-2 mg/kg dziennie przez 3-6 miesięcy. Chociaż badano zastosowanie jej niskich do umiarkowanych przerywanych dawek w leczeniu fotostarzenia (tj. 10-40 mg 3-4 razy w tygodniu przez 2-6 miesięcy), jak dotąd nie ustalono, czy istnieją udowodnione korzyści ze stosowania doustnej izotretynoiny w celu poprawy wyglądu skóry uszkodzonej promieniowaniem UV.
Publikacja
Autorzy artykułu pt. „Oral isotretinoin and photoaging: A review” (Journal of Cosmetic Dermatology, Vol. 19, Issue 7, p. 1537-1814, July 2020) chcieli ustalić, czy doustnie stosowana izotretynoina rzeczywiście wpływa na poprawę wyglądu starzejącej się skóry, czy jej podawanie można uznać za potencjalną metodę leczenia skóry poddanej fotostarzeniu.
Przygotowali oni protokół przeglądu w czerwcu 2017 r. i zaktualizowali go w kwietniu 2020 r., aby zapewnić zidentyfikowanie wszelkich nowo opublikowanych badań, i przeszukali bazy danych PubMed i Cochrane pod kątem odpowiedniej literatury opublikowanej między styczniem 1982 r. a kwietniem 2020 r. Ich celem było podsumowanie opublikowanej literatury dostępnej między tymi datami, aby zapewnić zwięzły przegląd dowodów dotyczących doustnego stosowania izotretynoiny i poprawy uszkodzonej przez słońce skóry. Podczas przeszukiwania baz danych literatury użyto następujących słów kluczowych: doustna izotretynoina, tretynoina, retinoid, kwas 13-cis-retinowy, Accutane, starzenie, fotostarzenie, uszkodzenie i fotouszkodzenie skóry. Wszystkie wyszukiwania ograniczono do artykułów opublikowanych w języku angielskim. Główny autor pracy początkowo zidentyfikował i przejrzał 23 artykuły, po czym dwóch autorów niezależnie zrecenzowało każdy z tych 23 artykułów i obaj autorzy zgodzili się, że 6 artykułów było istotnych dla ich badania.
Badania
Z sześciu badań objętych tym przeglądem trzy były randomizowanymi badaniami klinicznymi, jedno było nierandomizowanym badaniem klinicznym, a dwa były prospektywnymi badaniami kohortowymi. Wszystkie badania przeprowadzono w latach 2000–2015. Ze wszystkich 6 badań wyłoniono 251 pacjentów, średnio 42 pacjentów na badanie. Cztery badania wykazały korzystne działanie doustnej izotretynoiny w celu poprawy fotostarzejącej się skóry, 1 badanie nie wykazało korzyści, a 1 badanie nie wykazało korzyści w porównaniu z miejscowym leczeniem tretynoiną.
Wnioski
Autorzy przeglądu doszli do wniosku, że doustna izotretynoina może być użyteczna w leczeniu fotostarzenia, ale obecnie nie ma wystarczających dowodów na poparcie jej stosowania. Porównując z innymi ustalonymi metodami zapobiegania fotostarzeniu nie jest jasne, czy potencjalne korzyści płynące ze stosowania doustnej izotretynoiny przewyższają potencjalne ryzyko jej stosowania, szczególnie u kobiet w wieku rozrodczym. Jeśli pacjentce/pacjentowi zaoferuje się doustną izotretynoinę w celu leczenia fotostarzenia, należy przeprowadzić szczerą dyskusję na temat ryzyka takiego leczenia i zastosować odpowiednie protokoły, aby zapewnić jej/jemu bezpieczeństwo.
1/. Oral isotretinoin and photoaging: A review”, Journal of Cosmetic Dermatology, Vol. 19, Issue 7, p. 1537-1814, July 2020.
